Kể từ khi nền tảng YouTube ra đời, cách thức hoạt động bên trong của thuật toán luôn là một bí ẩn đối với các nhà sáng tạo nội dung. Nhiều người dành hàng giờ cố gắng tìm ra “công thức thần kỳ” để tối đa hóa hiệu quả video và thậm chí biến chúng thành video viral chỉ sau một đêm.
Nhưng cũng có tin tốt: trong nhiều năm qua, các kỹ sư và quản lý sản phẩm của YouTube đã công bố rất nhiều thông tin để làm rõ những thắc mắc này. Những chia sẻ đó giúp giải thích mục tiêu của họ, cũng như cách YouTube suy nghĩ khi xây dựng một nền tảng vừa cung cấp kiến thức, vừa mang lại giải trí cho người dùng.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu những nguyên tắc cơ bản về cách thuật toán YouTube hoạt động, cùng một số mẹo thực tế mà bạn có thể áp dụng ngay hôm nay để đưa video của mình tiến gần hơn tới trạng thái “viral”.
Fansgurus là một nền tảng marketing mạng xã hội trực tuyến, hỗ trợ Facebook, Instagram, Twitter, Pinterest, YouTube, TikTok, Telegram, Shopee và nhiều mạng xã hội quốc tế khác. Nền tảng cung cấp các dịch vụ tăng người theo dõi, lượt thích, chia sẻ, bình luận, lượt xem, hỗ trợ livestream và dẫn lưu lượng truy cập về website. Trải nghiệm nhanh: https://fansgurus.com/ref/jcofx
Thuật toán YouTube là gì?
Cốt lõi của thuật toán YouTube là một tập hợp các quy tắc và dữ liệu được vận hành bởi trí tuệ nhân tạo. Nó chạy liên tục ở chế độ nền, thu thập hàng tỷ điểm dữ liệu rồi sử dụng các quy tắc do kỹ sư thiết kế để quyết định sẽ hiển thị video nào cho người dùng nào.
Mục đích cơ bản của thuật toán là cố gắng dự đoán người dùng đang tìm kiếm điều gì khi nhập truy vấn vào ô tìm kiếm của YouTube, và họ có thể muốn xem những video nào tiếp theo.
Để làm được điều đó, thuật toán xem xét dữ liệu của chính video, bình luận, dữ liệu văn bản (như mô tả video) và cách người dùng khác nhau sử dụng nền tảng cũng như tương tác với nội dung. Sau đó, nó xếp hạng các video YouTube để tối đa hóa mức độ liên quan và sự hài lòng của người xem.
Thuật toán YouTube hoạt động như thế nào trong năm 2024?
Kể từ khi ra mắt, thuật toán YouTube đã trải qua nhiều thay đổi lớn. Ban đầu, YouTube chủ yếu dựa vào việc người dùng nhấp vào video nào để quyết định nội dung đề xuất. Điều này nhanh chóng dẫn tới tràn lan các tiêu đề “câu view”, khiến trải nghiệm và ấn tượng của người xem bị ảnh hưởng tiêu cực.
Từ năm 2015, YouTube dần chuyển sang tối ưu “mức độ hài lòng của khán giả”. Nền tảng thực hiện điều đó bằng cách gửi khảo sát thời gian thực khi người dùng xem nội dung, thu thập dữ liệu về mức độ hài lòng và dùng những dữ liệu này để điều chỉnh hệ thống gợi ý.
Vậy YouTube dựa vào đâu để biết nội dung nào thỏa mãn người dùng nhất? Một số yếu tố quan trọng gồm:
tỉ lệ nhấp (CTR – đo khả năng người dùng nhấp vào video sau khi nó được hiển thị),
thời gian xem (tổng thời gian người dùng xem một video hoặc một kênh),
số video người dùng xem từ một kênh cụ thể,
lịch sử tìm kiếm của người dùng,
mức độ “mới” của lịch sử xem,
thông tin nhân khẩu học và vị trí của người dùng,
lượt thích, không thích và chia sẻ (các chỉ số đo mức độ tương tác với video),
thao tác “Không quan tâm” (khi người dùng nhấp nút “Không quan tâm” trên một video),
phản hồi khảo sát (YouTube gửi hàng triệu khảo sát mỗi tháng để lấy ý kiến về các video cụ thể).
Trong số các yếu tố trên, chỉ ba yếu tố cuối có thể bị ảnh hưởng trực tiếp bởi nhà sáng tạo nội dung. Các yếu tố còn lại phụ thuộc vào những điều kiện bên ngoài mà họ không thể kiểm soát.
YouTube quyết định xếp hạng bằng thuật toán như thế nào?
Trên YouTube, có hai nơi chính mà bạn sẽ thấy video được đề xuất: trang chủ YouTube và khu vực video đề xuất bên cạnh video đang xem. Dưới đây là cách YouTube xếp hạng video trong từng khu vực.
Trang chủ
Khi mở website hoặc ứng dụng YouTube, bạn sẽ vào trang chủ. Tại đây, YouTube cố gắng hiển thị cho bạn những video liên quan và được cá nhân hóa nhiều nhất để giữ bạn ở lại ứng dụng lâu nhất có thể.
Video trên trang chủ được lựa chọn dựa trên:
hiệu suất video: mức độ yêu thích của những khán giả tương tự đối với video đó;
cá nhân hóa: thói quen xem và lịch sử xem của riêng bạn.
Ở thời điểm bạn vừa truy cập, YouTube chưa biết chính xác “mục đích” của lần truy cập đó, vì vậy nó sẽ dựa nhiều vào loại video mà bạn từng xem trước đây.
Video đề xuất
Phần này hiển thị trong thanh bên phải, cạnh video bạn đang xem. Thuật toán xem lịch sử xem trong phiên hiện tại của bạn và gợi ý nội dung mà nó cho rằng bạn sẽ muốn xem tiếp theo.
Các tiêu chí chính của video đề xuất bao gồm:
những video thường được xem cùng nhau,
video có chủ đề tương tự,
video từ các kênh mà bạn đã từng xem.
Vì YouTube hiểu được mối quan tâm “tại thời điểm hiện tại” của bạn, nên những đề xuất này được cá nhân hóa cho phiên xem đó chứ không phải một danh sách chung chung. Điều này giúp nhà sáng tạo nội dung đưa video đến đúng đối tượng hơn và tăng cơ hội viral.
10 cách để tăng sức ảnh hưởng trên YouTube
Bây giờ bạn đã nắm được những nguyên tắc cơ bản của thuật toán, hãy cùng xem làm thế nào để tận dụng nó nhằm nhận được nhiều hành động và kết quả hơn trên kênh của bạn.
1. Tạo video khuyến khích tương tác
Muốn làm video viral? Hãy bắt đầu bằng việc khơi gợi sự tham gia của người xem. Đặt câu hỏi, xin ý kiến phản hồi hoặc đưa ra thử thách liên quan tới nội dung của bạn. Khi khán giả cảm thấy mình là một phần của câu chuyện, họ sẽ có xu hướng chia sẻ video nhiều hơn, từ đó mở rộng tầm ảnh hưởng.
Bạn có thể hỏi: “Bạn muốn chúng tôi nói về chủ đề gì trong video tiếp theo?” hoặc “Hãy chia sẻ mẹo yêu thích của bạn trong phần bình luận”. Bạn cũng có thể đưa ra thử thách kiểu: “Hãy thử làm và gắn thẻ chúng tôi trong video của bạn!”. Những chiến lược này giúp kết nối khán giả với nội dung của bạn chặt chẽ hơn.
Một gợi ý khác: hãy làm các video xoay quanh chủ đề đang “hot” hoặc những câu hỏi thường gặp trong lĩnh vực của bạn. Điều này giúp tăng độ nhận diện và khiến nội dung của bạn dễ chạm tới nhiều khán giả hơn.
2. Giữ hình ảnh thương hiệu nhất quán
Kênh của bạn nên có sự nhất quán rõ ràng: người dùng YouTube cần biết mình sẽ nhận được loại nội dung gì khi thấy thông báo “video mới”. Nếu họ có thể nhận ra video của bạn chỉ qua màu sắc, phông chữ và hình ảnh trên thumbnail, bạn đã có một lợi thế lớn (chúng ta sẽ nói kỹ hơn ở phần sau).
Lấy ví dụ 5-Minute Crafts. Ngay từ tên kênh, bạn đã biết mình sẽ thấy gì. Khi truy cập, bạn sẽ thấy một phong cách thương hiệu đồng nhất: màu sắc tươi sáng và hình minh họa vui mắt. Hầu hết thumbnail được chia thành hai hoặc ba cột, hoặc sử dụng bố cục đối xứng.
3. Dùng nguồn traffic bên ngoài để “nuôi” hệ thống đề xuất
Nếu bạn mới khởi động một kênh YouTube, điều cuối cùng bạn nên làm là hoàn toàn phụ thuộc vào hệ thống đề xuất.
Lý do là vì đề xuất của YouTube chủ yếu dựa trên cách khán giả đã tương tác với video của bạn trước đó. Nếu chưa có nhiều người xem, thuật toán sẽ thiếu dữ liệu. Do đó, bạn cần chủ động quảng bá video qua nhiều kênh:
1. Hợp tác với báo chí hoặc KOL/KOC;
2. Gửi video mới cho danh sách email của bạn;
3. Quảng bá video trên các mạng xã hội khác;
4. Xây dựng các chương trình affiliate hoặc hợp tác trên YouTube.
Đồng thời, bạn cũng cần tập trung vào SEO YouTube và thu hút thêm người đăng ký kênh. YouTube sử dụng các tương tác lặp lại và lượt đăng ký để cá nhân hóa đề xuất, giúp tăng cơ hội video hiện tại và tương lai của bạn xuất hiện trước đúng nhóm người xem.
4. Khiến nội dung “đáng xem” đến phút cuối
Vì thuật toán rất chú ý đến thời gian xem của người dùng với nội dung của bạn, nên bạn phải giữ cho họ hứng thú và quay lại xem nhiều lần. Dưới đây là một vài cách để tăng thời gian xem:
1. Sử dụng thẻ (cards) và màn hình kết thúc để giới thiệu các video khác trên kênh.
2. Đưa lời kêu gọi hành động (CTA) rõ ràng trong video và phần mô tả.
3. Chèn những đoạn ngắn từ video khác để dẫn dắt khán giả sang nội dung liên quan.
Bạn cũng có thể dùng thẻ để đưa người xem vào các playlist quan trọng của kênh. Ngoài ra, hãy cân nhắc bật phụ đề cho tất cả video, để người xem vẫn theo dõi được nội dung ngay cả khi không bật âm thanh.
5. Thiết kế thumbnail đủ sức “kéo” lượt nhấp
Bên cạnh tiêu đề, thumbnail là yếu tố lớn nhất quyết định việc người dùng có nhấp vào video của bạn hay không. Dưới đây là một số mẹo để tăng CTR và gửi tín hiệu cho YouTube rằng nội dung của bạn hấp dẫn:
1. Dùng cận cảnh hành động hoặc biểu cảm khuôn mặt rõ nét;
2. Thêm đoạn chữ ngắn, dễ đọc để cung cấp ngữ cảnh và khơi gợi tò mò;
3. Sử dụng màu sắc, phông chữ, hình ảnh hoặc logo đặc trưng để xây dựng thương hiệu thumbnail;
4. Áp dụng quy tắc “một phần ba” trong nhiếp ảnh, đặt phần quan trọng nhất của hình ảnh ở 1/3 đầu hoặc 1/3 cuối khung hình thay vì chính giữa.
Bạn có thể lấy cảm hứng từ mục video thịnh hành trên YouTube hoặc từ thumbnail của các nền tảng streaming như Netflix, Amazon Prime.
6. Tối ưu quanh một từ khóa chính
“Nhồi nhét” từ khóa là kỹ thuật cũ và hiện nay không còn hữu ích như trước. Tuy vậy, từ khóa vẫn giữ vai trò quan trọng: chúng giúp thuật toán hiểu ý định tìm kiếm của người dùng và loại nội dung mà họ cần.
Do đó, bạn nên xây dựng mỗi video xoay quanh một từ khóa chính và tối đa ba từ khóa phụ. Nếu chưa biết bắt đầu từ đâu, TubeBuddy là một công cụ rất tốt để lựa chọn từ khóa.
Đầu tiên, hãy nhập từ khóa tiềm năng vào thanh tìm kiếm và xem thống kê của TubeBuddy ở thanh bên. Thử vài từ khóa tương tự cho đến khi tìm được từ khóa có điểm “rất tốt” hoặc “xuất sắc”. Nếu nội dung của bạn vốn đã xếp hạng tốt, bạn có thể bớt quan tâm đến yếu tố “cạnh tranh”.
Sau đó, thêm từ khóa vào tiêu đề, mô tả và thẻ (tags) của video. Ở cuối phần mô tả, hãy thêm một vài hashtag để giúp YouTube phân loại nội dung dễ dàng hơn.
Tối ưu video xung quanh từ khóa trọng tâm và một số từ khóa phụ sẽ giúp nó xếp hạng cao hơn trong kết quả tìm kiếm của YouTube. Đồng thời, việc này giúp thuật toán hiểu rõ nội dung hơn và biết khi nào nên đề xuất video của bạn.
7. Hiểu rõ đối thủ cạnh tranh
Cũng như bất kỳ loại hình kinh doanh nào, việc theo dõi đối thủ sẽ mang lại lợi ích lớn cho bạn. Hãy xem kênh YouTube của họ và chú ý:
1. Họ đăng loại nội dung nào;
2. Video nào có nhiều lượt xem và tương tác nhất;
3. Họ sử dụng các yếu tố thương hiệu ra sao;
4. Họ viết tiêu đề và mô tả như thế nào;
5. Họ tối ưu cho những từ khóa nào;
6. Họ có làm series hoặc playlist không;
7. Mức độ tương tác của khán giả (dựa trên lượt thích và bình luận).
Khi hiểu rõ cách họ làm, bạn sẽ nhận ra chiến lược nào hiệu quả và chiến lược nào còn hạn chế. Đó chính là lúc bạn tận dụng cơ hội: học hỏi những điểm mạnh của họ và làm nó tốt hơn theo phong cách của mình.
8. Làm YouTube Shorts
YouTube Shorts là câu trả lời của YouTube với TikTok và Instagram Reels. Đây là dạng video ngắn, dọc, được thiết kế cho trải nghiệm xem nhanh trên thiết bị di động.
Nhà sáng tạo có thể tận dụng Shorts để kết nối với khán giả và chia sẻ những nội dung ngắn gọn, thú vị. Đây là một cách mới để thu hút người xem và mở rộng tệp khán giả.
Thuật toán YouTube Shorts dựa trên nhiều yếu tố để quyết định video nào nên được đề xuất. Một vài yếu tố chính:
Lịch sử của nhà sáng tạo: hiệu suất của các video trước đó rất quan trọng. Nội dung chất lượng, đăng đều đặn sẽ giúp điểm thuật toán của bạn cao hơn.
Mức độ tương tác: lượt thích, bình luận, chia sẻ và thời gian xem đều được tính. Tương tác càng cao, khả năng được hiển thị càng lớn.
Cá nhân hóa: thuật toán xem lịch sử xem và sở thích của từng người dùng để đề xuất Shorts phù hợp.
Mức độ liên quan của nội dung: thuật toán phân tích nội dung và metadata (tiêu đề, mô tả, tag) rồi so khớp với truy vấn tìm kiếm hoặc thói quen xem của người dùng.
9. Khuyến khích người xem tiếp tục xem
Bạn có thể khiến mọi người nhấp vào video, nhưng giữ họ ở lại cho tới cuối video lại là chuyện khác. May mắn là bạn có thể tăng thời gian xem (và tỉ lệ xem hết video) bằng những bước sau:
bắt đầu bằng một “câu móc” thật mạnh để thu hút sự chú ý ngay lập tức;
thay đổi góc máy, cảnh quay để nội dung luôn sinh động;
chuyển lời thoại thành phụ đề để người xem có thể xem trong chế độ tắt tiếng;
xem báo cáo phân tích để biết người xem rời đi ở đâu và điều chỉnh độ dài, nhịp độ video;
thêm những “điểm nhấn” trong video dài để kéo lại sự tập trung của khán giả.
Cuối cùng, hãy nhớ kêu gọi người xem đăng ký kênh, xem thêm video khác và bật thông báo.
10. Theo dõi các chỉ số quan trọng
Ai cũng biết YouTube không thích những nội dung gây hiểu lầm, chỉ tối ưu cho lượt nhấp mà không quan tâm đến sự hài lòng của người xem, kể cả trong Shorts hay video dài. Nền tảng nhấn mạnh rằng nhà sáng tạo nên tập trung mang lại giá trị qua kênh của mình và dùng các chỉ số như số lần hiển thị, tỉ lệ nhấp và thời gian xem để đánh giá nội dung.
Bạn có thể xem những ưu tiên này trong phần YouTube Analytics. Tại đó, các chỉ số liên quan đến lượt tiếp cận tự nhiên cho thấy YouTube rất chú trọng mối liên hệ giữa số lần hiển thị và thời gian xem, bao gồm:
Số lần hiển thị: tần suất thumbnail của bạn xuất hiện trên trang chủ hoặc trong kết quả tìm kiếm;
Tỉ lệ nhấp từ hiển thị (CTR): tần suất người dùng xem video sau khi thấy thumbnail;
Lượt xem từ hiển thị: số lượt xem nhận được sau khi thumbnail được hiển thị;
Nguồn hiển thị: vị trí trên YouTube nơi thumbnail được hiển thị cho người xem tiềm năng;
Thời gian xem từ hiển thị: tổng thời gian người xem xem video sau khi nhấp vào thumbnail.
Thuật toán YouTube đang phát triển như thế nào
Một trong những thách thức lớn nhất với nhà sáng tạo nội dung là thuật toán luôn thay đổi. Nếu bạn xây kênh với tầm nhìn dài hạn, bạn sẽ nhận ra rằng những “chiêu” hiệu quả hôm qua có thể không còn mạnh mẽ như hôm nay.
Thuật toán liên tục thay đổi và phát triển để đáp ứng nhu cầu, mong muốn mới của người dùng YouTube. Vì vậy, với tư cách là người sáng tạo, nguyên tắc số một là bạn cũng phải sẵn sàng thay đổi và phát triển. Hãy theo dõi các cập nhật, học hỏi từ chuyên gia và cộng đồng, rồi điều chỉnh chiến lược khi cần. Càng linh hoạt và chủ động, bạn càng có nhiều cơ hội đạt được mục tiêu.
Câu hỏi thường gặp về thuật toán YouTube
Thuật toán YouTube là gì?
Thuật toán YouTube là một hệ thống phản hồi phức tạp hoạt động theo thời gian thực, được thiết kế để giúp bạn tìm các video phù hợp với sở thích và tối đa hóa mức độ hài lòng khi xem. Nó liên tục phân tích hành vi của bạn trên nền tảng để xây dựng danh sách đề xuất cá nhân hóa.
Ai viết ra thuật toán YouTube?
YouTube có một đội ngũ kỹ sư và nhà phát triển phụ trách thiết kế và duy trì thuật toán. Họ liên tục cập nhật, tinh chỉnh để thuật toán tuân thủ các nguyên tắc về khám phá nội dung và tương tác với khán giả, đồng thời cải thiện trải nghiệm tổng thể trên nền tảng.
Những yếu tố nào “kích hoạt” thuật toán YouTube?
Nhiều yếu tố khác nhau có thể kích hoạt thuật toán YouTube, bao gồm: thời gian xem video, lịch sử hoạt động của người dùng, mức độ liên quan giữa nội dung và nhu cầu tìm kiếm, cùng các tín hiệu tương tác như lượt thích, bình luận và chia sẻ.
Làm sao để tăng lượt xem video YouTube?
Bạn có thể tăng lượt xem video trên YouTube bằng cách:
1. Tạo nội dung chất lượng cao, hấp dẫn, đúng nhu cầu của tệp khán giả mục tiêu;
2. Sử dụng từ khóa chiến lược và liên quan trong tiêu đề, mô tả;
3. Chủ động tương tác với khán giả để xây dựng cộng đồng trung thành;
4. Duy trì lịch đăng video ổn định;
5. Quảng bá video trên các nền tảng mạng xã hội và kênh khác.